"Жерден өзге тіршілік көзі": ғалымдар таңғажайып мекен тапты

Астрономдар ұзақ уақыттан бергі еңбегінің нәтижесінде жерден өзге тіршілікке жарамды планетаны тапты. Жерден екі есе үлкен К2-18б планетасы туралы Bugin.kz тілшісі dailymail.co.uk сайтына сілтеме жасап хабарлайды.

Жерден 120 жарық жылы қашықтықтағы К2-18б планетасы Арыстан шоқжұлдызының өмір сүруге жарамды аймағында орналасқан. Өткен жылы ғалымдар оның атмосферасында диметил сульфид газын тапқанын айтқан еді. Бұл газды тек тіршілікке жарамды жерден кездестіруге болады.

Енді осы  жаңалықты растау үшін Джеймс Уэбб ғарыштық телескопы жұма күні планетада көп сағаттық бақылаулар жүргізеді. Дегенмен, нәтижелер расталып, жарияланғанша бірнеше ай күтуге тура келеді.

К2-18b планетасын зерттеуді Кембридж университетінің астрофизигі доктор Никку Мадхусудхан басқарады.

Ол оны "гифтік әлем" деп атады, ол сутегіге бай атмосферасы мен су мұхиты бар жартасты планетаны сипаттау үшін қойылған жаңа термин.

Ғалым Times газетіне:

"Егер біз DMS-ті [K2-18б бойынша] тапсақ, бұл оны өмір сүруге жарамдылық белгілері бойынша тізімнің басына шығарады", - деді.

K2-18б – Жер массасынан сегіз еседен астам ауыр және екі еседен астам үлкен. Ол адамзатқа  2015 жылы белгілі болған.  Бірақ 2019 жылы ғана K2-18б атмосферасында су буының болуы туралы хабарланды.

Содан кейін, өткен жылы Джеймс Уэбб телескопы оның атмосферасында көмірқышқыл газы мен метанды, сондай-ақ аммиак тапшылығын анықтады.

Доктор Мадхусудхан мұны «өте маңызды нүкте» деп атады. Өйткені ол сутегіге бай атмосфераның астында су мұхиты бар деген теорияны қолдайды.

Доктор Мадхусудханның айтуынша, бұл жаңалық таң қалдырған. Ол:

"Бұл нағыз шок болды және мен бір апта бойы түнді ұйқысыз өткіздім. Ол аптада өз командама айтуға батылым жетпеді",-деді.

Зерттеуге Джеймс Уэбб телескопы арқылы  сегіз сағаттық бақылау жеткілікті. Дегенмен сарапшы оған жету үшін деректерді бірнеше ай бойы зерделеуі керек.

NASA-ның құны 10 миллиард доллар (7,4 миллиард фунт стерлинг) тұратын обсерваториясы бар. Ол Жерге барар жолда планетаның атмосферасынан өткеннен кейін жұлдыздан түскен жарықты түсіреді. Сол арқылы алыстағы планетаның химиялық құрамын талдауға қабілетті.

Атмосферадағы газдар жұлдыз сәулесінің бір бөлігін сіңіреді. Бірақ олардың әрқайсысы астрономдар анықтай алатын жарық спектрінде өзіне тән белгілерді қалдырады.

Гикс әлемі сумен қоршалған деп болжанғанымен, зерттеушілер K2-18б гипотетикалық мұхиты өмір сүруге тым ыстық болуы мүмкін дейді.

Шын мәнінде, осы жылдың басында жарияланған зерттеу сұйықтық  лава болуы мүмкін деген болжам жасады.

Кардифф университетінің зерттеушісі Субхаджит Саркар:

"Біздің Күн жүйесінде мұндай планета жоқ болғанымен, суб-Нептундар галактикада белгілі планетаның ең көп таралған түрі.  Біз бүгінгі күнге дейін тіршілік ету аймағы бар Суб-Нептунның ең егжей-тегжейлі спектрін алдық және бұл оның атмосферасында бар молекулаларды анықтауға мүмкіндік берді",-деді.

Джеймс Уэбб телескопы біздің ғаламның құпияларын ашуға көмектесетін «уақыт машинасы» ретінде сипатталды.

Телескоп ерте ғаламда 13,5 миллиард жыл бұрын басталған алғашқы галактикаларға шолу жасау және жұлдыздардың, экзопланеталардың, тіпті күн жүйесінің айлары мен планеталарының көздерін бақылау үшін пайдаланылады.

Джеймс Уэбб телескопы және оның көптеген құралдарының жұмыс температурасы шамамен 40 Кельвин – шамамен минус 387 Фаренгейт (минус 233 Цельсий). Бұл Үлкен жарылыстан кейінгі 100-200 миллион жылдан кейінгі кезеңді қарауға қабілетті әлемдегі ең үлкен және ең қуатты орбиталық ғарыштық телескоп. ыОрбиталық инфрақызыл обсерватория өзінің алдындағы Хаббл ғарыштық телескопынан шамамен 100 есе қуатты болу үшін жасалған.

NASA Джеймс Уэббті алмастырушы емес, Хабблдың мұрагері ретінде қарастыруды жөн көреді. Өйткені екеуі біраз уақыт бірге жұмыс істейтін болады.

Хаббл телескопы 1990 жылы 24 сәуірде Флоридадағы Кеннеди ғарыш орталығынан Discovery ғарыш кемесі арқылы ұшырылды. Ол шамамен 340 миль биіктікте төмен Жер орбитасында шамамен 17 000 миль (27 300 км/сағ) Жерді айналады.